Staat de kwaliteit van het vertaalwerk onder druk? (Den Haag, 27/9)

TMT-congres over vertaalkwaliteitKunnen vertaalbureaus en vertalers in de huidige markt nog een product leveren waar ze achter staan? Dat is de centrale vraag op het VViN-congres in Den Haag.

Hoe bewaar je het vereiste kwaliteitsniveau als je klant steeds meer van je vraagt? En als je een product van topkwaliteit levert, sluit dat dan nog aan op de vraag van de klant? Want die is misschien ook tevreden met minder dan topkwaliteit?

Op vrijdag 27 september houdt de Vereniging van Vertaalbureaus in Nederland (VViN) in Den Haag haar jaarlijks TMT-congres onder het motto 'Kwaliteit onder druk'.

Op het programma staan lezingen, workshops, presentaties over vertaaltechnologie, vorming, marktdifferentiatie, sales en PR.

Voor de keynote komt Hans Fenstermacher, ceo van de Globalization and Localization Association (GALA), naar Den Haag. Zijn stelling is dat niet zo zeer de vertaalkwaliteit maar het hele verdienmodel van de sector onder druk staat.

Professionalisering op sectorniveau
Elsbeth Rooker (vennote bij vertaalbureau HHCE, Nijmegen) komt een pleidooi houden voor de verdere professionalisering van de vertaalsector: 'Als we als vertaalwereld verder willen professionaliseren, moeten we meer aan voorlichting en actieve promotie doen en daarin kan de brancheorganisatie een uitstekende rol spelen.'
Volgens Elsbeth Rooker kampt de vertaalwereld met een imagoprobleem. Dat komt door een gebrek aan voorlichting, waardoor afnemers kwaliteit niet kunnen herkennen. Het slechte imago is bovendien een rem op de afname van vertaaldiensten.
Elsbeth Rooker pleit verder voor meer harde gegevens over de vertaalsector: 'Gebrek aan harde gegevens over de vertaalmarkt in Nederland zorgt ervoor dat vertaalbureaus hun marktpositie moeilijk kunnen bepalen. Ze weten niet wat de concurrentie doet, wat de trends zijn en waar ze zelf staan. (...) Als de vertaalbranche vervolgens harde gegevens ieder jaar publiceert, krijgen ook afnemers beter inzicht in de vertaalmarkt en weten ze beter hoe ze vertaaldiensten moeten inkopen. Dit heeft ook weer een gunstig effect op de vertaalbranche als geheel.'
Het slechte imago en het gebrek aan voorlichting beletten echter niet dat de machtspositie van klanten relatief hoog is. Dat komt volgens Elsbeth Rooker ook door de hoge concurrentiedruk. Het aanbod aan diensten is groot, want instappen in de branche is gemakkelijk. In tijden van crisis leidt hoge concurrentiedruk tot prijsverlagingen. Elsbeth Rooker: 'Hoge concurrentiedruk kan een regulerend mechanisme zijn waarbij te hoge prijzen naar beneden worden bijgesteld. Het kan echter ook leiden tot uitval van serieuze professionals. Zij verlaten de markt omdat er niets meer te verdienen is.'

Jaap van der Meer (oprichter en directeur van TAUS, Translation Automation User Society) komt spreken over de evolutie van de vertaalsector en de toekomst van het vertalen als een 'utility'.

Marcel Thelen (Vertaalacademie, Maastricht) gaat in zijn presentatie onder meer in op de vraag hoe de vertaalsector een zo hoog mogelijke sectorbrede kwaliteit kan bereiken.

Kwaliteit en productiviteit
Nathalie De Sutter (commercieel directeur bij CrossLang, Gent) komt een interessant experiment met machinevertaling toelichten. Tien postgraduaatstudenten vertaalden een Engelse EU-tekst in het Nederlands. Vijf vertaalden de tekst zonder machinevertaling. De vijf anderen kregen een automatische voorvertaling en moesten dus vooral post-editeren. Ondertussen werd de tijd gemeten, zodat iets over de productiviteit kon worden gezegd. En na afloop evalueerden de studenten elkaars vertaalwerk, zodat iets over de kwaliteit kon worden gezegd. Een experiment met een verrassende uitkomst.

Verder zijn er nog presentaties van Robert Etches (over de behoefte aan instant meertalige informatie), Luigi Muzii (over waarde i.p.v. kwaliteit), Thijs Senten en Manuele Vecchi (met een casestudy), Willem Jan Gasille (over de vertaalopleidingen), Gaby Hoof Sattler (over kwaliteitscriteria voor openbare aanbestedingen) en Miguel Martinez (over transcreation).

Kwaliteitsevaluatie
Naast de presentaties zijn er ook workshops.
Rahzeb Choudhury (operationeel directeur bij TAUS) leidt een workshop over het nieuwe Dynamics Quality Framework (DQF) van TAUS. In de vertaalsector wordt vertaalkwaliteit traditioneel nogal statisch en eenzijdig geëvalueerd. Op sectorniveau is dat een zwakte. TAUS heeft met een aantal grote afnemers van vertaaldiensten een nieuw en vooral dynamisch evaluatiesysteem ontwikkeld. In zijn workshop bekijkt Rahzeb Choudhury het DQF door de bril van de Nederlandse vertaalmarkt.

De overheid beoordeelt de kwaliteit van beëdigd vertalers vooral op basis van diploma of getuigschrift. De commerciële vertaalpraktijk lijkt meer vertrouwen te hebben in de eigen beoordeling van proefvertalingen. Han von den Hoff (Raad voor Rechtsbijstand) vraagt zich in zijn workshop af of de verschillende systemen elkaar niet kunnen versterken:  'Bijvoorbeeld door Rbtv-toetsen en proefvertalingen te synchroniseren en landelijk te coördineren? Of door een gezamenlijke visie te ontwikkelen op de kwaliteit van het dagelijks werk? En instrumenten om die transparant te monitoren?'
Zijn workshop omvat een situatieschets en een gezamenlijke inventarisatie van kansen en bedreigingen, opties en onmogelijkheden. 'Zijn er voldoende winstpunten voor zo’n benadering te vinden om de handen ineen te slaan?'

Er is ook een workshop over het post-editeren van machinevertalingen met Raymund Prins en Xavier Maza.

Paneldiscussie
Ten slotte is er ook een paneldiscussie over hoezeer de kwaliteit onder druk staat in de beroepspraktijk met zes deelnemers uit verschillende hoeken van de sector. De panelleden zijn Rudy Tirry (Country manager bij Lionbridge België en voorzitter van de Belgian Quality Translation Association), Ernst Böhre van Concorde Group, Han von den Hoff, Marcel Lemmens van Teamwork, Fedde van Santen van de ITV Hogeschool voor Tolken en Vertalen (Utrecht) en de Vertalersvakschool (Amsterdam) en Jaap van der Meer.

Op de website van het congres is een uitgebreide voorstelling van de sprekers te vinden. Bij elke spreker staat de korte inhoud van zijn of haar lezing, presentatie of workshop.

De VViN is de Vereniging van Vertaalbureaus in Nederland. Tot vorig jaar heette ze Association of Translation Agencies (ATA). Ze bestaat sinds 1994 en telt een negentigtal leden.


Meer info: www.tmtcongres.nl

Meer info: www.vvin.nl

 

Auteur: Dries Debackere

(20/9/2013) 

Aanvullende gegevens